W procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa (np. z kan. 1095 n. 3 KPK) konieczne jest wykazanie istnienia zaburzenia natury psychicznej oraz związku między tym zaburzeniem, a faktycznym niepodjęciem istotnych obowiązków małżeńskich. Ponadto, przedstawione są różne kategorie obowiązków, zarówno wobec małżonków, jak i względem dobra potomstwa.
Obowiązki wobec małżonków:
- Obowiązek zachowania wierności: Obejmuje wierność emocjonalną i seksualną w ramach małżeństwa.
- Obowiązek ludzkiego pożycia intymnego ze współmałżonkiem: Wskazuje na konieczność utrzymania zdrowych relacji intymnych w ramach małżeństwa.
- Obowiązek nierozerwalności: Zakłada trwałość związku małżeńskiego, bez możliwości łamania więzi małżeńskiej.
- Obowiązek pielęgnowania wspólnoty życia małżeńskiego: Oznacza dbanie o wspólne cele, wartości i rozwijanie relacji.
- Obowiązek świadczenia współmałżonkowi pomocy: Wskazuje na potrzebę wsparcia i troski o dobro drugiej osoby.
- Obowiązek przyczyniania się do dobra współmałżonka: Obejmuje aktywny udział w budowaniu szczęścia i dobrobytu partnera.
- Obowiązek świętości: Wskazuje na dążenie do świętości życia małżeńskiego, czyli do doskonałości moralnej.
Obowiązki względem dobra potomstwa:
- Obowiązek pożycia intymnego zmierzającego do zrodzenia potomstwa: Wskazuje na celowość i odpowiedzialność w podejściu do prokreacji.
- Obowiązek przyjęcia potomstwa poczętego ze współmałżonkiem: Oznacza akceptację i odpowiedzialność za wszelkie potomstwo.
- Obowiązek wychowania ogólnoludzkiego: Zakłada dbałość o wszechstronny rozwój dziecka, zarówno fizyczny, jak i intelektualny.
- Obowiązek fizycznego wychowania potomstwa: Oznacza troskę o zdrowie i rozwój fizyczny dziecka.
- Obowiązek wychowania religijnego: Wskazuje na konieczność przekazywania wartości religijnych i moralnych potomstwu.
Podsumowując, przedstawione obowiązki stanowią fundament małżeństwa i rodziny, a ich realizacja ma kluczowe znaczenie dla utrzymania trwałego i zdrowego związku oraz wychowania potomstwa. W kontekście procesu stwierdzenia nieważności małżeństwa, mogą one być aplikowane do oceny, czy w danym przypadku doszło do faktycznego niepodjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z powodu zaburzenia psychicznego.
opr. na pdst. Ks. Prof. R. Sztychmiler "Istotne obowiązki małżeńskie"